تراژدی مکبث اثری سترگ و دیدنی

خلاصه داستان:

تراژدی مکبث نسخه اقتباسی جوئل کوئن از تراژدی مشهور ویلیام_شکسپیر، احتمالا متفاوت‌ترین و جاه‌طلبانه‌ترین نسخه سینمایی آن در حذف و کم‌کردن ابعاد مختلف متن اصلی به نفع تصویر است. به راستی هوشمندی کوئن در استفاده از تصویر برای بازنمایی هرآنچه که درون این متن بزرگ مهم و حیاتی است، در «تراژدی مکبث» غبطه‌برانگیز است. هماهنگی‌ای که او در استفاده از میزانسن‌های باشکوه برای ادای حق مطلب چنین متن بزرگی (که هیچ‌گاه در طول تاریخ کهنه نشده است) برگزیده، در چنین عصر و دورانی، تنها راه خودنمایی‌اش برای ترغیب‌شدن مخاطب نسبت به تماشای دوباره مکبث، لیدی مکبث و پادشاه بوده است.

رنگ سیاه و سفید، دکورهایی برآمده از تئاترهای باشکوه قدیمی و نورپردازی اغراق‌آمیز به سبک اکسپرسیونیست‌ها، ما را وارد جهانی می‌کند که از نو و از ابتدا به سراغ داستان تراژدی مکبث برویم. توجه و تمرکز پیرنگ فیلم بر آن‌چه که از اصل داستان مهم است، فیلم جوئل کوئن را نسبت به تمامی آثار پیشین متمایز کرده است، در واقع او در راستای نگاه مدرن/پست‌مدرنی که به سینما دارد و در فیلم‌های دیگرش (با همراهی برادرش ایتن_کوئن) نیز عیان بوده، حساب ویژه‌ای روی هوش مخاطب باز کرده است و شنیده‌ها و دیده‌های آن‌ها  درباره این داستان را در مرکزیت قرار داده و مشغول روایت شخصی خودش شده است. اینگونه لیدی مکبث او (با بازی درخشان فرانسس_مک_دورمند) احتمالا بهترین و پرشورترین نسخه لیدی مکبث سینمایی است و مکبث‌اش (با حضور با صلابت دنزل_واشینگتن) نیز به اندازه و دقیق است. هرچه که هست، پس از تماشای فیلم آخر جوئل کوئن، به این می‌اندیشیدم که چه چیزی جز همین شکوه، صلابت و پرطمطراق‌بودن می‌تواند ما را لحظه‌ای به متن درخشان شکسپیر نزدیک کند و مجددا فکر، جسم و روحمان را از آ« خود کند؟ به نظرم پاسخ مشخص بود، هیچ‌چیز جز همین کاری که حالا کوئن انجامش داده و خطر این را پذیرفته که خود را در میان این مهلکه عظیم قرار دهد، مهلکه‌ای که از آن جان سالم به در برده و اثری سترگ را تقدیم ما کرده است.

عباس نصرالهی